Công nghệ sấy nóng và những điều cần biết

Sấy nóng là phương pháp làm khô thực phẩm để kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm được áp dụng nhiều nhất hiện nay. Để biết rõ công nghệ sấy nóng là gì, ưu nhược điểm ra sao, chúng có gì khác so với phương pháp sấy lạnh? M5s xin mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây. 

1. Sấy nóng là gì? Ứng dụng của máy sấy nóng

Sấy nóng là phương pháp sử dụng không khí nóng (từ 30 - 100 độ C) để làm bay hơi nước trong thực phẩm phẩm nhờ đó thực phẩm được làm khô nhanh chóng. Đây là phương pháp sấy khô thực phẩm được ứng dụng phổ biến nhất hiện nay, giúp giữ lại hàm lượng dinh dưỡng cao nhất và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc.

Có 2 dạng sấy nóng (sấy nhiệt) là sấy nóng đối lưu và sấy nóng dạng tĩnh. 

Để thực hiện phương pháp sấy nóng này thì người ta thường dùng máy sấy nóng có khả năng sấy khô được hầu hết các loại sản phẩm như:

• Sấy khô hoa quả: dứa, mít, chuối, xoài, khoai lang, chà là, táo,...
• Sấy khô nông sản: rau củ quả, măng khô, trà, các loại hạt ngũ cốc, nấm, tiêu,...
• Sấy khô các loại thịt, hải sản: thịt gà, thịt bò, cá, mực, tôm,...
• Sấy khô món ăn: cơm cháy, khô bò, khô gà lá chanh,...
• Sấy khô dược liệu: cây thảo dược, cây thuốc, cam thảo, cây đinh lăng,...
• Sấy khô hoa làm trà: hoa sen, hoa đậu biếc, hoa nhài, atiso,...

Cấu tạo của máy sấy nóng khá đơn giản, bao gồm các bộ phận như:

• Buồng sấy: được làm bằng inox cao cấp giúp chịu được nhiệt độ cao. Buồng sấy được thiết kế kín để tránh thoát nhiệt trong quá trình sấy, từ đó tiết kiệm tối đa điện năng.
• Khay sấy: được làm bằng inox không gỉ cao cấp. Khay sấy có rất nhiều kiểu dáng và kích thước để phù hợp với từng loại thực phẩm.
• Quạt đối lưu: có tác dụng hút nước và độ ẩm ra ngoài, giúp hơi nóng tuần hoàn liên tục bên trong khoang sấy.
• Bộ trao đổi nhiệt: được đặt bên ngoài buồng sấy nhằm giúp thực phẩm không bị nhiễm khói, đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh.
• Đồng hồ nhiệt: dùng để đo nhiệt bên trong buồng sấy và giúp người dùng theo dõi được nhiệt độ trong suốt quá trình sấy.
• Van cấp phối: có chức năng điều chỉnh tỷ lệ sấy khô nguyên liệu trong 1 m3 không khí.

2. Các giai đoạn của sấy nóng và nguyên lý hoạt động 

Nguyên lý hoạt động của máy sấy nóng dựa vào sự chuyển động tuần hoàn của luồng không khí nóng do quạt gió thổi vào buồng sấy để làm khô thực phẩm. Cụ thể, bằng cách tăng nhiệt độ bên trong buồng sấy giúp nước bên trong thực phẩm bốc hơi nhanh hơn từ đó sản phẩm được làm khô nhanh chóng. Sấy ở nhiệt độ càng thấp sẽ giữ màu, hương vị và chất dinh dưỡng của thực phẩm càng tốt.

Quá trình sấy nóng sẽ trải qua 2 giai đoạn chính đó là sấy từ dưới lên và sấy từ trên xuống. Cụ thể như sau:

Giai đoạn 1: Sấy từ dưới lên

Không khí từ bên ngoài được hút vào trong buồng sấy kết hợp với lượng nhiệt tỏa ra giúp không khí bên trong buồng đạt đến nhiệt độ đã cài đặt. Người dùng có thể kiểm tra nhiệt độ thông qua đồng hồ nhiệt để kịp thời điều chỉnh sao cho phù hợp với loại thực phẩm cần sấy.

Lúc này, quạt gió sẽ đưa dòng khí đối lưu vào buồng sấy theo hướng từ dưới lên thông qua các khay sấy giúp bốc hơi nước trong sản phẩm. Dòng khí đối lưu này sẽ mang hơi nước thoát ra ngoài.

Giai đoạn 2: Sấy từ trên xuống

Sau khi sấy từ dưới lên, khí nóng sẽ thổi từ trên xuống thông qua các khay sấy giúp làm khô bề mặt sản phẩm cần sấy.

Quá trình này sẽ diễn ra liên tục tuần hoàn giúp thực phẩm được làm khô nhanh hơn, đồng thời vẫn giữ được màu sắc, hương vị ban đầu.

3. Ưu và nhược điểm của phương pháp sấy tuần hoàn khí nóng 

Đối với phương pháp sấy tuần hoàn khí nóng sẽ có những ưu điểm và nhược điểm sau đây:

Ưu điểm:

• Tiết kiệm điện năng: ưu điểm đầu tiên của phương pháp sấy nóng chính là giúp người dùng tiết kiệm điện năng và chi phí vận hành đáng kể do phần lớn nhiệt độ bên trong buồng sấy được tuần hoàn liên tục mang lại hiệu suất sấy khô cao.
• Làm khô sản phẩm nhanh chóng: máy sấy nóng sử dụng công nghệ bốc hơi nước ở nhiệt độ cao lên đến 100 độ C giúp thực phẩm được sấy khô nhanh chóng hơn so với phương pháp sấy lạnh.
• Tiết kiệm chi phí đầu tư và sửa chữa: phương pháp sấy nóng tiết kiệm chi phí đầu tư đáng kể so với những phương pháp sấy khác như sấy thăng hoa, sấy lạnh,...Bên cạnh đó, do máy có cấu tạo đơn giản nên chi phí sửa chữa thấp giúp tiết kiệm tối đa chi phí.

Nhược điểm: 

• Nhiệt độ cao nên thành phẩm không giữ được hình dạng ban đầu: máy sấy nóng sấy ở nhiệt độ cao nên một số sản phẩm như trái cây, rau củ có thể bị ảnh hưởng về chất lượng, bị mất màu, biến dạng và lượng vitamin trong sản phẩm bị hao hụt.
• Thải ra nhiệt độ cao kém thân thiện với môi trường: máy sấy nóng thường có công suất lớn, nhiệt độ sấy cao nên thường xả khí thải và nhiệt ra ngoài cao.
• Chỉ thích hợp để sấy khô thực phẩm hoàn toàn: do dải nhiệt độ sấy khá cao, dao động từ 30 - 100 độ C nên chỉ thích hợp sấy khô thực phẩm hoàn toàn và giá trị kinh tế của sản phẩm sau khi sấy này cũng không cao bằng những phương pháp sấy khác.

>> Xem thêm: Công nghệ sấy thăng hoa

4. Phân biệt sấy nóng và sấy lạnh 

Mỗi phương pháp sấy nóng và sấy lạnh đều có những đặc điểm khác nhau. Để giúp bạn lựa chọn phương pháp sấy nào phù hợp với mục đích sử dụng thì bạn có thể tham khảo cách phân biệt sấy nóng và sấy lạnh như sau:

Điểm giống nhau:

Điểm chung giữa phương pháp sấy nóng và sấy lạnh đó là đều sấy khô sản phẩm bằng cách rút hết nước bên trong thực phẩm để bốc hơi ra ngoài. Thực phẩm có lượng nước ít và bề mặt bay hơi lớn thì càng nhanh khô.

Điểm khác nhau:

Qua bảng so sánh trên có thể thấy phương pháp sấy nóng phù hợp với những sản phẩm cần làm khô nhanh, không yêu cầu cao về hình dạng, màu sắc và chất dinh dưỡng. Các cơ sở chế biến quy mô vừa và nhỏ cần tiết kiệm chi phí đầu tư thì có thể lựa chọn máy sấy nóng này.

>> Xem thêm: Tìm hiểu về phương pháp sấy lạnh thực phẩm

Đối với máy sấy lạnh có giá thành cao hơn, phù hợp để sấy thực phẩm yêu cầu cao về chất lượng.

Như vậy qua những thông tin mà Thiết bị M5s vừa chia sẻ trên hy vọng các bạn đã có thêm những kiến thức cơ bản về công nghệ sấy nóng là gì, cũng như phân biệt được sấy lạnh và sấy nóng. Nếu các bạn cần tham khảo thêm về máy sấy thực phẩm thì hãy liên hệ trực tiếp đến M5s để được tư vấn chi tiết hơn nhé.